آشنایی با جاذبه های گردشگری مازندران

مازندران

در این مقاله نیز مانند دیگر مقاله ها از سری مقاله های معرفی جاذبه های طبیعی و گردشگری کشور بی نظیر و چهار فصل ایران, آفرود چهار در چهار قصد دارد تا شما را هرچند کوتاه و مختصر با جاذبه های طبیعی و گردشگری و دیدنی های استان مازندران آشنا نماید.

استان مازندران که در گذشته با نام طبرستان شناخته می شد در بخش شمالی جمهوری اسلامی ایران و با وسعتی معادل۴ /۲۳۷۵۶ کیلومتر مربع حدود ۱/۴۶ درصد از مساحت کشور را در برداشته و هجدهمین استان از نظر وسعت در کشور محسوب می‌گردد. دریای خزر در شمال ، استانهای تهران و سمنان در جنوب و استانهای گیلان و گلستان به ترتیب در غرب و شرق این استان قرار دارند.
مازندران بر اساس آخرین تقسیمات کشوری دارای ۲۰شهرستان ۵۸شهر ، ۵۵ بخش ، ۱۲۹ دهستان و ۳۶۹۷ آبادی می‌باشد .
درباره سکونت،زندگی وتمدن در مازندران،از بررسیهایی که از غارهای کمربند و هوتو(در بهشهر)به عمل آمده،معلوم می‌شود که شرایط زندگی انسانهای دوره پارینه سنگی میانه و پارینه سنگی جدید در این استان نیز نظیر دیگر مناطق فلات ایران بوده است.از این آثار چنین بر می‌آید که در این ادوار در کوهپایه‌ها و دامنه‌های شمالی البرز،هر جا که آب و هوا مساعد‌تر بوده،انسانهای اولیه به شکار و گردآوری خوراک می‌پرداختند و برای اینکه از امنیت و آرامش بیشتری برخوردار باشند،در غارهای مذکور(از جمله غاری که در کنار جاده نکا-بهشهر در جنوب غربی روستای کُلت در اثر خاک برداری در سال ۱۳۶۹ کشف شده) به سر می‌برده اند،وجود آثار دوره نو سنگی در شرق مازندران حکایت از تحولات زندگی مردم در این استان را دارد.
از حدود ۱۰۰۰۰ سال پیش،مردم این سرزمین همانند بعضی از انسانهای ساکن فلات ایران،توانسته بودند
چارپایان را رام واهلی نمایند.این تحول موجب دگرگونی در زندگی انسانهای این خطه شده است.به تدریج انسانها در مرحله دامداری به سوی دّره‌ها و جلگه‌ها وخاکهای آبرفتی حاصلخیز کشیده شده اند.با آغاز کشاورزی،زندگی به طور کلی دگرگون می‌شود.رفته رفته با بهتر شدن شرایط زندگی،غذا و مساعد بودن آب و هوا به شمار جمعیت افزوده شد و اولین روستاهای پیش از تاریخ در این خطّه شکل گرفتند.

آب و هوای این استان را با توجه به خصوصیات دما و بارش،می توان به دو نوع معتدل دریایی و مرطوب کوهستانی (معتدل و سرد) تقسیم کرد.استان مازندران به دلیل موقعیت جغرافیایی، شرایط آب و هوایی و جنس خاک از پوشش گیاهی متنوعی از قبیل جنگل انبوه،چمنزار و استپ برخوردار است. مجاورت دریای مازندران و رشته کوههای البرز سبب شده است که به تبعیت از آب و هوادر دامنه شمالی البرز از خط ساحلی دریای مازندران تا قلل مرتفع،بر حسب افزایش ارتفاع،پوشش گیاهی متنوعی به صورت نوارهای مشخص به وجود آیند. امتداد کوههای البرز در جنوب ، نزدیکی به دریا و پوشش گیاهی از دلایل اصلی تعدیل آب و هوای این منطقه است .
از لحاظ طبیعی مازندران به سه قسمت اصلی کوهستانی در جنوب ، میان بند در وسط و جلگه ای در شمال تقسیم می‌شود . شیب ناهمواریهای آن از غرب به شرق به موازات دریای خزر است . رشته کوه البرز با رودهای کوچک و بزرگی که درامتداد شمالی – جنوبی آن جریان دارند به سه منطقه غربی ،مرکزی و شرقی تقسیم شده است .
بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۰ ، جمعیت استان مازندران بالغ بر ۳۰۷۳۹۴۳نفر می‌باشد که تقریبا۴/۱ درصد جمعیت کل کشور را تشکیل می‌دهد . از این تعداد ۵۰/۲درصد را مردان و ۴۹/۸درصد را آن را زنان تشکیل می‌دهند .
اهالی مازندران به زبانهای فارسی و گویش مازندرانی تکلم می‌کنند . گویش مازندرانی که بازمانده زبان ایرانیان قدیم (پارسی میانه) است تقریبا در همه جای استان متداول است . زبان طبری یا مازندرانی، بازمانده‌ی زبان ایرانیان قدیم است که دیرتر وکمتر از سایر زبانها تحت تاَثیر زبانهای بیگانه ای چون عربی، مغولی، تاتاری قرار گرفته است.
شهرستان ساری بزرگترین شهر از لحاظ وسعت و مرکز مازندران و پرجمعیت‌ترین شهرستان مازندران می‌باشد.قله دماوند مرتفع‌ترین قله ایران در مازندران و در شهرستان آمل قرار دارد. این استان از لحاظ جاذبه‌های گردشگری وجذب توریست رتبه یک را در ایران دارا است و از جنگل،دشت،کوه و دریا سود بسزایی می‌برد. مازندران بلندترین (دماوندکوه) و پست ترین( دریای مازندران) نقاط ایران را در خود جای داده است. این استان یکی از پرجمعیت‌ترین مناطق از لحاظ تراکم جمعیتی و یکی از غنی‌ترین آنها از لحاظ منابع گوناگون زیرزمینی می‌باشد. مازندران قدیمیترین مردم را در جهان از نظر یک جا نشینی دارد.روز ۱۴ آبان هم روز مازندران نام گذازی شده است.
قرار گرفتن این استان در ساحل جنوبی بزرگترین دریاچه جهان موسوم به دریای مازندران یا کاسپین و همجواری با چهار کشور ساحلی این دریا یعنی ترکمنستان، قزاقستان، روسیه و آذربایجان از یک سو و قرار گرفتن در شمال کلان شهر تهران (پایتخت ایران) از موقعیت جغرافیایی استراتژیکی برخوردار است. امتیاز حمل و نقل دریایی با کشورهای همسایه از طریق بندر قدیمی نوشهر، و (منطقه ویژه) و مجتمع بندری جدید امیرآباد بهشهر و اسکله نفتی نکا در شرق مازندران، اتصال آن به شبکه سراسری راه آهن کشور، وجود سه فرودگاه (بین المللی) ساری، نوشهر و رامسر، برخورداری از سه جاده شوسه ارتباطی با استان تهران، و اقدام به سرمایه گذاری در طرح در دست ساخت بزرگراه تهران ـ شمال (نوشهر) با امکان دسترسی سریع با فاصله کوتاه ۱۲۰ کیلومتر ارتباط تهران ـ مازندران، عبور خطوط بین المللی فیبر نوری، شبکه ارتباطی بسیار قوی و گسترده‌ای را در مسیر کریدور بین المللی شمال ـ جنوب از هلسینکی (فنلاند)، به بندر لاوان (روسیه) تا ساحل دریای خزر فراهم آورده‌است. و همچنین جاده بین المللی هراز در این استان باعث ترددهای بالایی شده‌است.

استان مازندران به دلیل موقعیت جغرافیایی و شرایط اکولوژیک، مجاورت دریا با کوه، دریاچه‌های فصلی، تنوع پوشش گیاهی و آب وهوایی، زندگی جانوری متنوعی دارد و مجموعه ای از جانوران کوهستانی، جنگلی، جلگه ای واستپی تواَم با پرندگان بومی مهاجر و آبزیان، شرایط زیستی متنوعی به وجود آورده اند.پستاندارانی از قبیل گراز،پلنگ،گربه وحشی،آهو، میش، قوچ، خرس، شغال، گرگ، گوزن وپرندگانی از قبیل شاهین، قرقاول، عقاب، کبک، و خزندگانی از قبیل مار،لاک پشت وجود دارد.
در دریای مازندران و دهانه رودهای آن،انواع ماهیان استخوانی و غضروفی (ماهی سفید، کپور، سوف، ماش،اورنج و ماهیان خاویاری) یافت می‌شوند که زیر نظر شرکت شیلات شمال اداره می‌شود.

استان مازندران به لحاظ موقعیت طبیعی و جغرافیایی در بخش طبیعت گردی جزء استانهای برتر و قطب گردشگری کشور محسوب می گردد. نزدیک به ۱۲ میلیون نفر گردشگر داخلی و دهها هزار توریست خارجی هر ساله به منظور گذراندن اوقات فراغت از این استان دیدن می کنند. وجود دریای مازندران (کاسپین ) با ساحل زیبا و مناسب بهمراه برخورداری از دامنه ها (و پارکهای) جنگلی و کوهستانی ، وجود قله دماوند با ۵۶۷۰ متر ارتفاع معروف به بام ایران ، غارها، آبشارها ، رودخانه ها ، آبهای متعدد سرد و گرم معدنی، چشمه ها، تالاب ها به ویژه شبه جزیره میانکاله در بهشهر بیش از ۸۰۰ آثار تاریخی شناسایی شده نظیر مجموعه تاریخی شهرهای آمل، چالوس و ساری، این استان را به مجموعه ای متنوع برای استفاده گردشگران با انگیزه مختلف بدل نموده است. نزدیک به یکصد واحد اقامتی شامل هتل ، متل ، هتل آپارتمان ، مهمانپذیر و مجتمع تفریحی ساحلی ، جنگلی و کوهستانی همراه با دهها آژانس خدمات مسافرتی و جهانگردی خدمات لازم را به گردشگران ارایه می کنند. بنیاد علمی مهندس حریری بابل و موزه های: شهر بابل ، مجموعه فرهنگی کندلوس کجور نوشهر ، موزه تاریخ طبیعی خشکه داران در مسیر جاده اصلی تنکابن – چالوس ، تماشاگه خزر کاخ رامسر و… امکانات بازدید بیشماری را برای بازدید گردشگران داخلی و خارجی فراهم آورده است.

در ادامه تعدادی از جاذبه های گردشگری شهرهای مختلف این استان زیبا را بصورت کلی و جزئی مورد بررسی قرار گرفته است :

 روستای جواهرده – رامسر

جواهرده منطقه ای تاریخی با جنگل های سرسبز است که نیمی از سال پوشیده از برف و در فصل تابستان از هوای بسیار مطبوع برخوردار است. این منطقه رویایی، شاهکار طبیعت و نگین فیروزه فام کوه های البرز به شمار می‌رود که از ۳ جهت در محاصره کوه قرار دارد. در مورد نام‌ این‌ روستا عقاید مختلفی‌ وجود دارد، در گذشته آن‌ را «جورده‌» به‌ معنی‌ ده‌ بالا در مقابل جیرده یعنی پایین ده می نامیدند و این گونه نامگذاری در اشکورات و گیلان و مازنداران متداول است و این روستا را می‌‌توان مرتفع‌ ترین‌ روستای‌ کوهستان‌ در پایین چکاد سماموس برشمرد، عده ای دیگر ده‌ را به‌ دلیل‌ به‌ دست‌ آمدن‌ آثار قیمتی‌، طلا و جواهرات‌ «جواهرده‌» می‌نامند. در عین‌ حال‌ به‌ اعتقاد مردمان‌ قدیم‌، در روزگاران‌ گذشته‌ زنی‌ به‌ نام‌ جواهر حاکم‌ این‌ منطقه‌ بوده‌ و جواهرده‌ از نام‌ او برگرفته شده است.

تله کابین نمک آبرود

نمک ‌آبرود شهرکی گردشگری و ویلایی است که دارای خط تله ‌کابینی به نام تله ‌کابین نمک ‌آبرود می باشد. این تله کابین دارای ۴۲ کابین ۴ نفره می باشد که با سرعت ۳ متر بر ثانیه مسیر ۲۱۰۰ متری را طی می کند و در مدت ۱۲ دقیقه گردشگران را از نواحی جلگه ای به ارتفاع ۹۷۰ متری قله کوهستان مدوبن منتقل می کند و در حین انتقال مناظر طبیعی زیبایی را به نمایش می گذارد.

قله کوه مدوبن، با داشتن امکانات پذیرایی مسافرین و همچنین اختلاف دمای حدود ۱۰ درجه سانتیگراد نسبت به پای کوه در ماههای گرم سال فضای دلنشین و خاطره انگیزی را برای گردشگران خواهد داشت. در کنار این تله کابین که در جنوب غربی شهرک نمک آبرود واقع شده میهمانسراهایی با چندین سوئیت و اتاق مجهز برای کسانی است که می خواهند روزهایی را در آغوش طبیعت بگذرانند. همراه با تور یک روزه و چند روزه مهیا شده تا گردشگران از طبیعت بکر این منطقه که در نوع خود بی نظیر است استفاده کنند.

دریاچه ولشت – چالوس

دریاچه کوهستانی ولشت به دلیل چشم انداز سبز و طبیعت منحصر به فرد آن از جمله دیدنی ترین میراث طبیعی کشور محسوب می شود که هر ساله بسیاری از علاقمندان به کوهنوردی، آب و هوای مطبوع، ماهیگیری و اقامت در محیط آرام و رویایی، این مکان را جهت گذراندن اوقات فراغت انتخاب می‌کنند.

[ ویژگی های دریاچه ]

 ● یکی از ۱۰ دریاچه آب شیرین کشور محسوب می شود.
● وسعت آن حدود ۱۵ هکتار و عمق متوسط آن ۲۰ متر می باشد.
● حجم آب دریاچه حدود سه میلیون مترمکعب برآورد شده است.

دریاچه شورمست – سوادکوه

دریاچه شورمست تنها دریاچه طبیعی شهرستان سوادکوه است که وسعت آن ۱۵ هزار متر مربع و عمق آن ۵ متر است. منظره این دریاچه با جنگل اطراف آن که از درختان کهنسال و بلند قامت توسکا پوشیده شده، آن را به یکی از زیباترین اماکن موجود در شهرستان سوادکوه تبدیل ساخته است.

دریاچه شورمست به دلیل قرار گرفتن در شاهراه تهران – شمال و وجود دو محور جاده آسفالته و راه آهن از موقعیت بسیار مناسبی برخوردار است.

در اطراف این دریاچه، تاسیسات عظیم استخراج زغال سنگ، پل ورسک، امامزاده عبدالحق زیرآب ، برج تاریخی لاجیم، قلعه کنگ لو، کوههای صخره‌ای خروا و نروا و بسیاری از مکانها و چشم اندازهای زیبای طبیعی کنارهم گرد آمده‌اند تا بتوانند تمامی خواسته‌های علاقه مندان و بازدید کنندگان را برآورده سازند.

پارک جنگلی سی سنگان – نوشهر

پارک جنگلی سی سنگان یکی از قدیمی ترین و زیباترین پارک های شمالی کشور محسوب می شود. ساحل زیبای دریا، تنوع پوشش گیاهی، وجود امکانات رفاهی و جاده های جنگلی این پارک را به مرکز مهم جذب مسافر در شمال کشور تبدیل کرده است. موقعیت این پارک از شمال به دریای خزر، از جنوب به دامنه شمال سلسله جبال البرز و  از غرب به روستای توسکاتک و از شرق به روستای صلاح الدین کلا محدود می شود. این پارک نیز مانند پارک جنگلى نور به دلیل خصوصیات و جاذبه هاى طبیعى و زیبای ها و امکانات ایجاد شده در آن، بسیار مورد توجه مسافران و اهالى بومى است. وجود کمیاب و در حال انقراض شمشاد و نزدیکى آن به دریا، قابلیت سیاحتى جالب توجهى به آن بخشیده است.

روستای کندلوس – نوشهر

در دره های البرز مرکزی در جنوب دریای خزر، روستایی زیبا هست که طبیعت بکرش را در میان کوه ها پنهان کرده است. کندلوس که امروزه آن را «میخساز» می‌گویند، در دامنه‌های سرسبز و خرم البرز در منطقه کجور مازندران قرار دارد. مجموعه فرهنگى کندلوس چنان وجاهتى به این روستاى تاریخى بخشیده که هم اکنون روستاى کندلوس به یکى از قطب هاى گردشگرى استان مازندران تبدیل شده است. جالب ترین قسمت این مجموعه موزه مردم‌شناسی و باستان‌شناسی است که در یک بنای زیبا با الهام از داستان‌های شاهنامه ساخته شده است. در موزه مردم شناسی کندلوس، اشیای ارزشمندی از دوران‌های مختلف تاریخی و از آداب و رسوم منطقه به نمایش گذاشته شده است. مزارع گیاهان دارویی کندلوس با فراورده‌های بسیار متنوع از دیگر جاذبه‌های این منطقه است.

دشت لار – آمل

دشت لار و دریاچه زیبای آن در فاصله ۷۰ کیلومتری جاده ی هراز قرار دارد. این دشت بزرگترین دره ایران است و به همین خاطر دشت خوانده می شود. زیباترین مناظر بام ایران را می توان از دشت لار دید. چشمه های بسیار، لار را به سرزمین هزار چشمه، و آب و هوای متغیر آن را به لار دیوانه مشهور کرده است. پارک ملی لار که حدود ۲۸ هکتار مساحت دارد مکانی مناسب برای راهپیمائی و دریاچه آن در صورت صدور اجازه توسط سازمان حفاظت محیط زیست، موقعیتی خوب برای شنا و ماهیگیری است. اطراف این دریاچه در ماه اردیبهشت مملو از شقایق می‌شود که بر زیبایی‌های این منطقه می افزاید. ابرهای دور دماوند اگر اجازه دهند، لار بهترین مکان برای دیدن چهره زیبای بام ایران و عکاسی از آن است.

آبشار شاهاندشت – آمل

آبشار شاهاندشت با ارتفاع تقریبی ۵۰ متر یکی از بزرگترین آبشارهای استان مازندران به شمار میرود. در حاشیه جاده و رودخانه ی هراز، این آبشار پر آب و عظیم خودنمائی میکند. جاده فرعی منشعب از جاده هراز تا آبشار مذکور تقزیبا ۱۰ دقیقه فاصله دارد و بعد از خاتمه جاده، از روستای شاهاندشت ۱۵ دقیقه پیاده روی دارد. شاهاندشت در منطقه آمل یکی از آبشارهائی است که مناظر کم نظیر می آفریند و سالانه گردشگران زیادی را جذب می کند.

پل معلق – آمل

پل معلق یکی از بناهای با شکوه و ارزشمند توریستی شهر آمل محسوب می شود که در نزدیکی پل دوازرده پله واقع شده است و به این علت آن را پل معلق می خوانند که اگر پایه های زیرین آن بر اثر سیل تخریب شود کمانهای بالایی آن را نگه می دارند.ساخت پل معلق آمل را مهندسان آلمانی در سال ۱۳۱۴ شروع و در اواخر ۱۳۱۵ به پایان رساندند. این پل آهنی که به صورت یک معماری ایرانی است، بر روی رود هراز احداث گردیده  و ۱۸۰ متر طول، ۸۰ متر عرض و از کف رودخانه ۶ متر ارتفاع دارد. در کنار  و زیر این پل در فضایی باز پارک بزرگ شهر واقع شده که محل اسکان مسافران و تفریح گردشگران شده است و از نظر حمل و نقل هم مکانی برای مسافران و گردشگران  تعبیه شده که میتوانند وسایل نقیله خود را در پارکینگ پارک نموده و در آرامش کامل باشند. همچنین هتل شهرداری آمل هم در کنار این پل ها قرار دارد.

موزه بابل

ساختمان این موزه در سال ۱۳۰۷ هجری شمسی به عنوان بلدیه (شهرداری) بنا شده و به دلیل دارا بودن ویژگی های خاص معماری در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است. این بنا در اسفند ماه  ۱۳۷۴ با کاربری فرهنگی در اختیار سازمان میراث فرهنگی مازندران قرار گرفت و در بهمن ماه سال ۱۳۷۵ پس از احیا و مرمت و باز پیرایی تحت عنوان موزه بابل گشایش یافت. امروزه از طبقه همکف موزه به عنوان نمایشگاه موقت اثار فرهنگی – هنری استفاده می‌شود و در طبقه دوم آن اثار باستان شناسی و مردم شناسی به نمایش در آمده است. موزه بابل٬ تنها موزه مردم شناسی استان مازندران می‌باشد. بسیاری از وسایل چوبی قدیمی٬ وسایل کشاورزی اقوام مختلف٬ کوزه‌های سفالی و حتی مجسمه های قدیمی را می‌توان در این موزه مشاهده کرد.

جاذبه های گردشگری استان مازندران به تفکیک شهر ها

ساری

پناهگاه حیات وحش دشت ناز و دودانگه و چهار دانگه
ساحل خزر آباد (فرح آباد)
پناهگاه حیات وحش سمسکنده
سد سلیمان تنگه
پارک جنگلی شهید زارع
برج رسکت
مجموعه تاریخی فرح‌آباد
مسجد جامع ساری
حمام وزیری
امام‌زاده عباس
برج‌سلطان‌زین‌العابدین
آب‌ انبار میرزا مهدی
آب انبار نو

نور
جنگل نور
آبگرم لاویج
روستای بلده
آبشار آب پری
پارک جنگلی کشپل
غار کهو
روستای ناتل
قلعه پولاد بلده
کاخ تمیشان
فیل سنگی
کاروانسرای زمستانی یالرود

آمل
سیاه بیشه
دریاچه سد لار
غار اسک
آبگرم اسک و استراباکوه
آب سرد معدنی آمولو
دشت شقایق های وحشی لار
آبشار شاهاندشت
آب گرم بائیجان
آبگرم لاریجان
پارک جنگلی میرزا کوچک خان
پارک دهکده طلایی
مقبره میر بزرگ
قلعه بهمن
پل دروازه چشمه
شکل شاه ( جاده هراز )
دخمه های سنگی ( کافر کلی ) رینه راه باستانی تنگه بند بریده و تصویر حجاری شده شاه و یاران او بر سنگ
کاروانسرای گمبوج
قلعه ملک بهمن

بهشهر
شبه جزیره میانکاله
غار هوتو
زاغمرز
سنگ نو
گلوگاه
توسکا چشمه
منطقه تاریخی عباس آباد
باغ و عمارت چهل ستون
چشمه عمارت
عمارت افغان نژاد
خانه قدیمی احمد علی خان

چالوس
دریاچه ولشت
تله کابین نمک آبرود
ییلاق کلاردشت
دره رودبارک
پارک های ورگا ویج و فین
پارک جنگلی فین
دیوچشمه
علم کوه
آب معدنی دلیر
غار یخ مراد
یخچال طبیعی حصار چال
پارک ورگاویج
پارک بنفشه
کاخ چای خوران
کاخ اجابیت

نوشهر
روستای کندولوس
پارک جنگلی سی سنگان
دیو چشمه
غار چیلک چلندر
قرق کوه
منطقه ییلاقی کجور
قلعه نمک
موزه کندلوس
موزه بندر

سوادکوه
دریاچه شورمست
غار دانیال
پل ورسک
قله کنگلو
دریاچه شور مست
جنگل های فریم و زیرآب
غار اسپهبد خورشید
غار زنگیان
غار دیولیلم
برج لاجیم
کاروانسرای گدوک

رامسر
آبگرم سادات محله
ییلاق جواهرده
جنگل های دالخانی در جنت رود بار
آبشار سیاسرت
پارک جنگلی صفارود
قله مارکو

محمود آباد
پارک جنگلی تش بدان

فریدونکنار
جنگل اوجاکله
آب بندان های سوته و فرم
گرمابه قدیمی و ثبت شده در میراث فرهنگی سوته
امامزاده و ابالفضلی کارگر محله
جنگل جزین
پارک شهر

تنکابن
ییلاق دوهزار و سه هزار
دشت دریا سر
آب معدنی شلف
آب گرم لیر سر
غار دانیال
اثر طبیعی خشکه داران پارک جنگلی چال دره
آب گرم فلک ده
آبشار فرهاد جوی
قلعه گردن در جنوب خرم آباد
راه شاه عباسی
بابل
آبگرم معدنی وروستای آرزو
پل محمد حسن خان
برج کاخ

نکا
دریاچه استخر پشت
آب معدنی قرمرض
غار باستانی کمیشان

قائم شهر
جنگل کلوس درروستای کرچنگ
پارک جنگلی تلار
چشمه هزارون
پل استرآبادی
تپه های باستانی گردکوه

جویبار
پل آزان
خشت پل
پل جمعه بازار